Op 28 oktober 2024 werd in het Belgisch Staatsblad een koninklijk besluit gepubliceerd dat belangrijke wijzigingen introduceert in het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI). Deze aanpassingen zijn sinds 1 maart 2025 van kracht en betreffen voornamelijk ruimtes met een bad en/of douche, stopcontacten, publiek toegankelijke ruimtes en diverse definities. In deze blogpost gaan we, zonder volledigheid na te streven, dieper in op de wijzigingen voor bad- & doucheruimtes en stopcontacten.
Stopcontacten
In de nieuwe voorschriften over stopcontacten - of ook wel contactdozen genoemd in het AREI - vinden we dat
1. alle stopcontacten minimaal beschermingsgraad IPXX-B (<12mm) moeten hebben. Dit wil zeggen dat ze vingerveilig moeten zijn.
2. stopcontacten met een stroomsterkte van max. 16A en een spanning van max. 250V een beschermingsgraad van IPXX-D (<1 mm) vereisen. (bv. standaard huishoudelijke stopcontacten)
3. de minimale installatiehoogten voor stopcontacten van 15cm of 25cm boven de afgewerkte vloer verdwenen zijn, maar ze blijven wel aangeraden.
Meer uitleg en de mogelijke uitzonderingen kan je terugvinden in hoofdstuk 5.3.5.2 van boek 1 van het nieuwe AREI.
Ruimtes die een bad en/of douche bevatten
Wat de bad- en douchekamers betreft, zien we dat de volumes zijn gewijzigd en dat het concept ruimte is geïntroduceerd ter vervanging van het vroegere volume 3. Hieronder wordt eerst de afbakening van de ruimte toegelicht en vervolgens worden de nieuwe volumes besproken.
Afbakening van de ruimte
Bad- en douchekamers zijn ruimtes die permanent een bad en/of douche bevatten. Deze worden afgebakend door
1. de afgewerkte vloer
2. een horizontaal vlak op 3 meter boven de afgewerkte vloer of lager indien het een vals plafond betreft dat niet geperforeerd is of niet zonder gereedschap kan worden gedemonteerd.
3. een verticaal vlak op 4 meter gemeten vanaf de vaste watertoevoer.
| Schematische basis | Ruimte badkamer | Ruimte douchekamer |
 © Electrotest, infosessie Aanpassingen in het AREI, 10.02.2025 |  |  |
Vaste wanden van minimaal 2,25 meter hoog of aansluitend op het plafond kunnen de bad- of doucheruimte kleiner maken dan 4 meter. Ramen en deuren worden in deze wanden als gesloten beschouwd. Een douchedeur daarentegen als geopend. Verder gelden een douchegordijn en een mobiele schuifwand niet als vaste wand. De afstand van 4 meter vanaf de vaste watertoevoer wordt gemeten vanaf de uitloop van de badkraan, de uitloop van de vaste sproeikop of vanaf de uitloop van de mengkraan waarop de doucheslang van de handdouche is aangesloten.
Worden niet beschouwd als douche of bad: nooddouches (bv. in industriële omgevingen), wastafels voor baby's, baden en douches voor dieren, jacuzzi (hier geldt de norm voor zwembaden), in de hoogte verstelbare en verplaatsbare baden voor medische behandeling, …
Nieuwe indeling van volumes
Na afbakening van de ruimte worden de volumes bepaald. Tot 1 maart 2025 sprak men bij badkamers en douches uitsluitend over volumes (t.w. volume 0, 1, 1bis, 2 & 3) en niet over een ruimte. De afbakening van de bad- of doucheruimte viel toen meestal ongeveer samen met deze volumes.
Vanaf 1 maart 2025 zijn de volumes gewijzigd en kennen we bij badkamers alleen nog de volumes 0, 1 en 2 & bij douchekamers uitsluitend de volumes 0 en 1. Het vroegere volume 1bis betrof de ruimte onder de badkuip of douchebak en is deel van volume 1 geworden. Ook volume 3 is niet langer opgenomen in het nieuwe AREI en is vervangen door het bovenvermelde concept van de ruimte.
| Volumes badkamer | Douches zonder douchebak of met douchebak met een diepte kleiner dan 10 cm |
Douches met douchebak met een diepte groter of gelijk aan 10 cm
|
 |  |  |
Vaste wanden kunnen de volumes beperken. Deuren en ramen in deze wanden worden als geopend beschouwd. Douchedeuren die deel uitmaken van de douche worden als gesloten beschouwd op voorwaarde dat deze aansluiten op het onderste deel van volume 1.
Meer afbeeldingen en verduidelijkingen kan je terugvinden in hoofdstuk 7.1 van boek 1 van het nieuwe AREI.
Veiligheidsvoorschriften
Bij het installeren van elektrische leidingen en toestellen in de badkamer is een goede afbakening van de ruimte en de volumes belangrijk. In het AREI wordt voor de volumes in bad- en douchekamers immers bepaald welke spanning je er mag gebruiken, aan welke IP-waarde het elektrisch materiaal moet voldoen en welke elektrische beveiliging je moet voorzien.
| Minimale IP-graad elektrisch materiaal | Toegestaan elektrisch materieel | |
| Volume 0 | IPX7 | Meer info *** |
| Volume 1 | IPX4 | Meer info *** |
| Volume 2 | IPX4* | Meer info *** |
| Buiten de volumes, maar binnen de 4m | IPX1** |
*
Uitzondering voor stopcontacten op laagspanning (230V): deze mogen IP-graad XX hebben
** Standaard stopcontacten en schakelaars voldoen IPX1
*** © Normec, webinar Wijzigingen AREI 2025, 29.01.2025
Concreet mogen in een bad- of douchekamer standaardstopcontacten en -schakelaars op 230V geplaatst worden:
• in volume 2 op voorwaarde dat ze voldoen aan de toepasselijke IP-graad en afgezekerd zijn door hetzij een differentieel van max. 10mA, hetzij individueel gevoed worden door een beschermingstransfo van max. 100W.
• buiten de volumes, maar binnen de ruimte van 4 meter op voorwaarde dat ze afgezekerd zijn door een differentieel van max. 30mA of gevoed worden door een beschermingstransfo.
• Buiten de 4 meter achter een differentieel van 30mA.
Differentieel en zekeringkast
De meeste gebruikte beveiliging voor stroombanen in bad- en doucheruimten is de differentieelschakelaar. Deze differentieel
• Mag een gevoeligheid hebben van maximaal 30mA.
• Mag ook stroombanen of kringen beveiligen in andere lokalen of plaatsen.
• Moet geïnstalleerd worden buiten de bad- of douchekamer.
Verder mogen stroombanen van bad- en douchekamers ook elektrisch materiaal voeden in andere lokalen of ruimten (bv. stopcontacten in aanpalende kamers).
Het is toegestaan - maar eerder af te raden - een zekeringkast te installeren in een bad- of douchekamer op voorwaarde dat deze zich minimaal op 4 meter van de vaste watertoevoer bevindt. Het gebruik van aftak-, koppel- en verdeeldozen in volume 0 is verboden, evenals het installeren van schakel- en verdeelborden in de 3 volumes.
Naast de differentieelschakelaar zou er ook gebruikt gemaakt kunnen worden van een veiligheidstransformator of een beschermingstransformator, maar voor meer info over deze specifieke regelgeving kan je terecht in het boek 1 van het AREI afdeling 7.1.4
Potentiaalvereffeningsverbinding
Een goede aarding is essentieel voor de veiligheid. In bad- of doucheruimtes moet een bijkomende potentiaalsvereffeningsverbinding worden gemaakt die plaatselijk alle massa's van elektrisch materiaal en bereikbare vreemde delen verbindt, met uitzondering van:
1. massa’s van het elektrisch materieel gevoed op zeer lage veiligheidspanning (dus gevoed vanaf een veiligheidstransformator)
2. Niet-elektrisch geleidende leidingen (bv. alpex-buizen voor verwarming)
3. radiatoren of convectoren gevoed door niet-elektrisch geleidende leidingen (bv. alpex-buizen)
4. metalen behuizingen van elektrisch materieel van klasse II of gelijkwaardig hieraan
Er zijn twee manieren om deze verbinding te realiseren:
• Met één enkele geleider zonder dat de continuïteit wordt onderbroken.
• Met een aparte geleider waarbij de continuïteit eventueel wel onderbroken kan worden.
Gebruik hiervoor een minimale sectie van 2,5mm² als de geleider mechanisch beschermd is of een sectie van 4mm² als de geleider niet mechanisch is beschermd (Electrotest, infosessie Aanpassingen in het AREI, slide 67, 10.02.2025).
Let op: Met deze blogpost willen we je graag helpen om op de hoogte te blijven van de laatste wetgeving. Deze post is uitsluitend bedoeld ter algemene informatie en Zelektro.be kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor niet-conforme installaties op basis van dit artikel. Je blijft als installateur of zelfbouwer zelf verantwoordelijk voor de naleving van de geldende regelgeving. Informeer je dus steeds grondig over de volledige en officiële teksten in boek 1 van het AREI.